بهترین نرم افزارهای رشته مهندسی عمران

به لطف نرم‌افزارهای دقیق و کاربردی، امروزه مهندسین عمران تمامی طرح‌ها، محاسبات و مدل‌های دوبعدی و سه‌بعدی سازه‌های بتنی و فلزی را با حداقل خطا و با بالاترین سرعت انجام می‌دهند. برخی از این نرم‌افزارها مانند AutoCAD پایه کار نرم‌افزارهای مهندسی عمران است و برخی دیگر مانند Tekla Structures حرفه‌ای‌ترین نرم‌افزارهای این رشته محسوب می‌شود.

با آشنایی با بهترین نرم افزارهای مهندسی عمران می‌توانید انتخاب کنید که از کدام نرم‌افزار برای کدام بخش از اجرای پروژه کاری و دانشجویی خود بهره ببرید. یادگیری تمامی این نرم‌افزارها برای دانشجویان و مهندسین عمران یک امتیاز محسوب می‌شود و به دانشجویان این رشته در یافتن شغل مناسب کمک شایانی می‌کند.

ما در این مطلب از مجله فناوری کالاتیک قصد داریم پرکاربردترین و بهترین نرم افزارهای مهندسی عمران را که آشنایی با آن برای دانشجویان و مهندسین این رشته اهمیت بالایی دارد، معرفی کنیم و به‌طور اختصاری به قابلیت‌ها و کاربردهای آن نیز بپردازیم. دقت داشته باشید که نرم‌افزارهای عمران و معماری در بسیاری از موارد با یکدیگر مشترک هستند.

1- نرم افزار AutoCAD | مناسب دانشجویان عمران

نرم‌افزار اتوکد یکی از محصولات شرکت آمریکایی اتودسک بوده که برای ترسیم نقشه‌های دوبعدی و سه‌بعدی استفاده می‌شود. این نرم‌افزار یکی از مهم‌ترین، پرکاربردترین و اصلی‌‌ترین نرم‌افزار ترسیم نقشه‌های فنی است. کلمه CAD مخفف عبارت Computer Aided Design و به معنای به معنی طراحی به کمک نرم‌افزار است. این نرم افزار قابل نصب روی بهترین لپ تاپ های معماری و عمران نیز است.

این نرم‌افزار علاوه بر رشته عمران در سایر رشته‌های فنی از جمله معماری، برق، مکانیک، نقشه‌کشی و طراحی صنعتی نیز کاربرد دارد؛ در واقع کاربردهای بی‌شمار این نرم‌افزار، زمینه‌ساز اشتغال مهندسین عمران بوده و می‌توان آن را به‌عنوان اصلی‌ترین نرم‌افزاری که باید از همان شروع تحصیل در این رشته آموزش دید، معرفی کرد.

اتوکد دارای دو سطح دوبعدی و سه‌بعدی است. سطح دوبعدی آن ساده بوده و ماکزیمم پس از 3 ماه به طور کامل کار با آن را یاد خواهید گرفت. بخش سه‌بعدی کمی پیچیده‌تر است و معمولاً برای‌آنکه بتوانید تمام دستورات آن را یاد گرفته و به کار ببندید، بین 3 تا 6 ماه زمان خواهد برد.

2- نرم افزار ETABS MATE | بومی و قدرتمند

ETABS MATE نرم‌افزار قدرتمند ایرانی است که بیش از یک دهه از عرضه آن می‌گذرد و در این مدت با بهبودهایی که در هر به‌روزرسانی این نرم‌افزار صورت‌گرفته، آن را به یکی از قدرتمندترین نرم‌افزارهای طراحی جزئیات ساز‌ه‌ای، متره و ترسیم نقشه‌های اجرایی ساختمان‌های بتنی تبدیل کرده است.

نرم‌افزار ETABS MATE با ارائه محیط گرافیکی بسیار کاربرپسند، مستقل و منحصربه‌فرد خود، جزئیات آرماتوربندی سازه‌های بتنی را به‌سرعت و دقت طراحی می‌کند و سپس این جزئیات را در محیط گرافیکی خود به صورتی بسیار کارآمد و قابل ویرایش به نمایش می‌گذارد.

پس از اتمام طراحی، این نرم‌افزار کلیه نقشه‌های اجرایی سازه را تنها در کسری از ثانیه ترسیم و در قالب ترسیمات معمول نرم‌افزار AutoCAD ذخیره می‌کند. همچنین شما می‌توانید گزارش‌های مختلفی از جمله لیست وزن آرماتورها، حجم بتن مصرفی، لیست مقاطع تیر، ستون، دیوارهای برشی و غیره را توسط این نرم‌افزار به‌راحتی تهیه و یا با کیفتی مطلوب چاپ کنید.

3- نرم افزار Revit | مناسب مهندسین عمران و معماری

نرم‌افزار Revit یک نرم‌افزار مدل‌سازی اطلاعات ساختمانی برای معماران و مهندسین عمران است که به کاربر این امکان را می‌دهد که یک ساختمان و قسمت‌های مختلف آن را به‌صورت سه‌بعدی طراحی کند، مدل را با عناصر نقشه‌کشی دوبعدی علامت‌گذاری و از پایگاه داده ساختمان به اطلاعات ساختمان دسترسی پیدا کند.

بیش از دو دهه از عرضه این نرم‌افزار می‌گذرد و با بهبودهای سالانه‌ای که داشته، امروزه به یکی از اصلی‌ترین و بهترین نرم افزارهای مهندسی عمران تبدیل شده است. نرم‌افزار رویت در ابتدا تنها به‌صورت اجاره ماهانه عرضه می‌شد و امکان خرید آن وجود نداشت، اما از سال 2012 به بازار عرضه شده و برای خرید و نصب روی بهترین لپ تاپ های مهندسین عمران در دسترس عموم قرار گرفته است.

محیط کاری نرم‌افزار Autodesk Revit به کاربران اجازه می‌دهد تمام ساختمان‌ها یا مونتاژها (در محیط پروژه) یا اشکال سه‌بعدی انفرادی (در محیط ویرایشگر خانواده) را ویرایش کنند. می‌توان از ابزارهای مدل‌سازی با اشیای پیش‌ساخته جامد یا مدل‌های هندسی Import شده استفاده کرد. البته نرم‌افزار رویت یک مدل‌ساز NURBS نیست و همچنین قابلیت ویرایش اضلاع یک شی را ندارد، به جز بعضی از اشیای خاص مانند سقف‌ها، دال‌ها و زمین یا محیط مجتمع. این ابزار در لیست بهترین نرم افزار های رشته معماری نیز قرار می گیرد.

4- نرم افزار Microsoft Project | برای مدیریت پروژه های عمرانی

Microsoft Project یک نرم‌افزار مدیریت و کنترل پروژه است که برای اغلب مدیران پروژه از جمله مهندسین عمران کاربرد دارد. این نرم‌افزار عضوی از یک مجموعه‌ بزرگ‌تر از محصولات مایکروسافت آفیس است؛ اما با نرم‌افزارهای Office مانند، Word، Excel و Outlook ارائه نمی‌شود.

با امکاناتی که این نرم‌افزار در اختیار مدیران پروژه‌های عمرانی قرار می‌دهد، آن‌ها می‌توانند تیم و پروژه‌های خود را بهتر مدیریت کنند. این نرم‌افزار برای اولین‌بار در سال 1984 برای سیستم‌عامل dos و توسط شرکت مایکروسافت رونمایی شد. اولین نسخه نرم‌افزار MSP برای سیستم‌عامل ویندوز در سال 1990 و در سال 1991 برای کاربران مکینتاش ارائه شد، اما در حال حاضر Microsoft Project با رایانه‌های Mac سازگار نیست.

نرم‌افزار MSP در دو نسخه Standard و Professional عرضه می‌شود که نسخه استاندارد آن برای پروژه‌ها و کاربردهای شخصی و نسخه Professional آن برای مدیریت پروژه به‌صورت گروهی متشکل از چندین نفر مناسب خواهد بود.

یکی از بزرگ‌ترین نکات مثبت MSP ، قابلیت ادغام آن با سایر محصولات مایکروسافت، مانند Office 365، Skype و SharePoint است. همچنین رابط کاربری MSP تا حد زیادی با سایر محصولات آفیس مشابه بوده که منجر به‌سهولت در یادگیری و استفاده از آن می‌شود.

5- نرم افزار Tekla Structures | بهترین نرم افزار عمران

تکلا استراکچر یکی از کاربردی‌ترین و بهترین نرم‌افزارهای مهندسی عمران است. به کمک این نرم‌افزار قادر خواهید بود به‌راحتی مدل‌های سه‌بعدی سازه اعم از فولادی و بتنی را پیش از عملیات ساخت، مدل‌سازی کرده و بدین ترتیب تمامی جزئیات و در نتیجه تمامی مشکلات احتمالی و چالش‌های اجرایی را پیش‌بینی کنید.

نقشه‌های اجرایی که توسط این نرم‌افزار طراحی شده بسیار دقیق، اجرایی و بهینه بوده و قابلیت‌های بی‌شماری دارد. از دیگر قابلیت‌های این نرم‌افزار می‌توان به می‌توان به مدل‌سازی قطعات مکانیکی و همچنین کنترل پروژه و بهینه‌سازی آن نیز اشاره کرد. این نرم‌افزار دارای سه بخش مدلینگ، نقشه گیری و تهیه گزارش است.

در حال حاضر اکثر شرکت‌های معتبر نفت و گاز و پتروشیمی همچنین شرکت‌های ساختمانی و راه‌سازی از این نرم‌افزار بهره می‌برند. درگذشته ایجاد نقشه شاپ به‌وسیله کاربر در محیط AUTOCAD انجام می‌گرفت که نیاز به زمانی بسیار طولانی داشت و احتمال خطا نیز بالا می‌رفت. در حال حاضر Tekla Structures با ایجاد نقشه شاپ دقیق، احتمال خطا را بسیار کاهش داده است.

در واقع نرم‌افزار TEKLA STRUCTURES یا به عبارتی X-STEEL نرم‌افزاری قوی برای مدل‌سازی سازه‌های صنعتی و ساختمانی بوده و امروزه بخش قابل توجهی از انواع این سازه‌ها در اقصی‌نقاط جهان با این نرم‌افزار مدل شده است. تولید نقشه‌های ساخت و نصب از جمله خروجی‌های این نرم‌افزار است که به‌راحتی با نرم‌افزار اتوکد لینک می‌شود.

6- نرم افزار MicroStation | سریع برای مدل سازی های عمرانی

یکی دیگر از نرم‌افزارهای موردنیاز مهندسی عمران MicroStation بوده که می‌تواند در ساخت مدل‌های مختلف از پروژه‌های زیرساختی، رقیبی جدی برای civil 3D باشد. این نرم‌افزار سبک بوده و برای اجرا رم کمی را اشغال می‌کند؛ درنتیجه در طی فرایند طراحی، با کندی سرعت سیستم مواجه نخواهید شد. این نرم‌افزار همچنین موردعلاقه آن دسته از مهندسین عمران بوده که می‌خواهند به‌سرعت مدل سازه‌ای خود را طراحی کرده و به‌صورت مستند پیش از اجرا مشاهده کنند.

نرم‌افزار MicroStation شامل مدل‌سازی پارامتری سه‌بعدی بوده که این ویژگی آن را به یک گزینه عالی برای پروژه‌های زیرساختی تبدیل کرده است. از دیگر ویژگی‌های این نرم‌افزار عمران می‌توان به کیفیت خروجی بالای نقشه‌ها در هنگام چاپ، مدل‌سازی اطلاعات، PDFهای D2 و D3، گزارش‌ها و مدل‌های فیزیکی سه‌بعدی اشاره کرد.

این نرم‌افزار از فایل‌های زیادی از جمله (IGES(Intergraph)، CGM، DGN(microstation)، DXF(AutoCAD)، DWG(AutoCAD پشتیبانی می‌کند. میکرواستیشن می‌تواند پایگاه داده‌ای مناسبی را برای یک سیستم اطلاعاتی جغرافیایی (GIS) تأمین و بستر لازم را برای طبقه‌بندی و تحلیل‌های موردنیاز فراهم کند.

محیط MicroStation شباهت بسیاری به CAD دارد و به کمک آن می‌توان برای طراحی ساختمان‌های بزرگ، طراحی سیستم آبیاری، پل‌سازی و جاده‌سازی استفاده کرد. از دیگر ویژگی‌ها و امکانات نرم‌افزار MicroStation می‌توان به شبیه‌سازی، مدل‌سازی و نقشه‌کشی نقشه‌های هوایی، امکان طراحی سازه‌های عظیم، ساخت مدل‌های دوبعدی و سه‌بعدی، امکان طراحی نقشه‌های راه‌سازی و پل‌سازی و پشتیبانی از فرمت‌های متعدد اشاره کرد.

7- نرم افزار Civil 3D | محبوب ترین بین مهندسین عمران

نرم‌افزار Autodesk Civil 3D یکی از محبوب‌ترین نرم افزارهای مورد نیاز دانشجویان مهندسی عمران محسوب می‌شود که توسط شرکت اتودسک طراحی است. Civil 3D به متخصصان زیرساخت‌های عمرانی کمک می‌کند تا نحوه ارائه پروژه را بهبود ببخشند، داده‌ها و فرایندهای سازگارتر را حفظ کنند و در کم‌ترین زمان به تغییرات پروژه پاسخ دهند.

به‌جرئت می‌توان گفت، نرم‌افزار Civil 3D یکی از نرم‌افزارهای قدرتمند در بخش مهندسی، بخصوص مهندسی عمران است. در رشته‌های مهندسی عمران و شهرسازی می‌توان از نرم‌افزار AutoCad Civil 3D در سطوح مختلفی از آماتوری تا بسیار پیشرفته و تخصصی استفاده کرد. چنانچه با محیط نرم‌افزار اتوکد آشنایی خوبی داشته باشید، می‌توانید به‌سادگی از این نرم‌افزار استفاده کنید.

از جمل ویژگی‌هایی که موجب محبوبیت نرم‌افزار AutoCad Civil 3D شده، طبقه‌بندی اطلاعات و داده‌ها است. در نرم‌افزار AutoCad Civil 3D، اطلاعات و داده‌ها همانند یک کتابخانه دسته‌بندی شده که این ویژگی موجب طراحی دقیق‌، تخصصی و حرفه‌ای از سوی کاربران می‌شود.

باتوجه‌به استانداردهای مهندسی که در برنامه‌نویسی این نرم‌افزار پیاده‌سازی شده، چنانچه هرگونه خطای محاسباتی و تکنیکی در نقشه‌کشی از سوی کاربر وجود داشته باشد، نرم‌افزار هشدار خواهد داد. همچنین در صورت بروز خطاهای ذکر شده، نرم‌افزار قابلیت راهنمایی کاربر برای حل مشکل به وجود آمده را دارد.

به‌طورکلی می‌توان گفت نرم‌افزار Civil3d نرم‌افزار خلاقانه‌ای بوده که برای مهندسان عمران، نقشه‌بردارها و معماری جهت برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت پروژه‌های مهندسی طراحی شده است؛ و خدمات بسیاری را در جهت ارتقا پروژه در اختیار مهندسان قرار می‌دهد.

8- نرم افزار STAAD Pro | بهترین نرم افزار آنالیز سازه

نرم‌افزار STAAD Pro یکی از کاربردی‌ترین و دقیق‌ترین نرم‌افزارهای رشته عمران برای آنالیز استاتیکی، دینامیکی سازه و همچنین برای آنالیز غیرخطی، کمانش و نیز آنالیز کابل بوده که کاربرد وسیعی در آنالیز کلی سازه دارد. این نرم‌افزار از آیین‌نامه‌های طراحی با مصالح مختلف از جمله فولاد، بتن، چوب، آلومینیوم و مقاطع مرکب نیز پشتیبانی می‌کند.

رابط کاربری برنامه STAAD Pro مبتنی بر استانداردهای جهانی است و با استفاده از محیط گرافیکی پیشرفته، ویرایشگر متن و صفحه گسترده داخل برنامه می‌توان مدل‌های بسیار پیچیده را در مدت‌زمان کوتاه و معقولی ایجاد کرد. تجربیات 20ساله در کنار پیشنهاداتی که از جانب مهندسینی که با این نرم‌افزار کار کرده‌اند، موجب شده تا STAAD Pro کاربردی‌ترین نرم‌افزار طراحی و آنالیز موجود در بازارهای جهانی باشد.

9- نرم افزار 3Ds Max | محبوب بین دانشجویان عمران

نرم‌افزار 3Ds Max نیز یکی دیگر از محصولات شرکت اتودسک است که درگذشته با نام‌های 3D Studio و 3D Studio Max شناخته می‌شد. این نرم‌افزار کاربردهای گسترده‌ای دارد و از سازندگان انیمیشن گرفته تا معماران و مهندسین عمران می‌توانند از قابلیت‌های آن جهت اجرای پروژه‌های خود استفاده کنند.

این نرم‌افزار شباهت بسیار زیادی به اتوکد دارد به همین دلیل مهندسین عمران ترجیح می‌دهند تا از این نرم‌افزار برای شبیه‌سازی سه‌بعدی استفاده کنند. مهندسین عمران، با استفاده از 3Ds Max می‌توانند انواع مدل‌های تری دی سازه‌ها را شبیه‌سازی کنند.

در پروژه‌های بزرگ شما می‌توانید تمام مراحل ساخت و حرکت ماشین‌آلات و کارگرها را نمایش دهید که در شروع پروژه بسیار کاربرپسند خواهد بود. انبارها، محل تخلیه بار، و بارگیری توسط کارگرها، ورودی و خروجی ماشین‌ها، تابلوهای هشدار و غیره از جمله المان‌هایی هستند که می‌توانید به کمک این نرم‌افزار در پروژه سه‌بعدی خود وارد کنید.

از نرم‌افزار 3Ds Max می‌توان در بسیاری از پروژه‌های عمرانی و سدسازی برای نمایش گرافیکی و حتی فشار آب در یک سطح و حرکت سیالات یا خروج آن در سد و حرکت نمایش توربین مولد و باز و بسته‌شدن دریچه استفاده کرد. تمام این فرایند به‌صورت انیمیشن ساخته می‌شود و در پروژه‌های بزرگ می‌تواند جدا از بحث رزومه کاری، درآمدزایی بسیار بالایی را برای تیم مهندسی به ارمغان آورد.

سخن آخر

نرم‌افزارهای متعددی برای دانشجویان و مهندسین عمران طراحی و عرضه شده که هر کدام به نوبه خود می‌توانند در روند اجرای پروژه بسیار مفید باشند. اما برخی از این نرم‌افزارها شناخته‌شده‌تر و کاربردی‌تر بوده و با توجه با قابلیت‌هایی که ارائه می‌دهند، از محبوبیت بیش‌تری در بین مهندسین عمران برخوردار هستند.

در این مقاله ما سعی کردیم بهترین نرم‌افزارهای مهندسی عمران را معرفی کنیم که بیش‌ترین کارایی و قابلیت را در اختیار شما قرار می‌دهند. آشنایی با این نرم‌افزارها به شما کمک می‌کند تا پروژه‌های کاری و دانشجویی خود را به نحو احسن پیش برده و ارائه دهید. اگر نرم‌افزار مناسب دیگری برای رشته عمران می‌شناسید که در این مطلب ذکر نشده است، آن را در بخش دیدگاه سایت با ما در میان بگذارید.

پرسش‌های متداول

کاربردی ترین و اصلی ترین نرم افزاری که دانشجویان عمران باید به آن مسلط باشند کدام است؟

نرم‌افزار اتوکد به عنوان دقیق‌ترنی نرم‌افزار طراحی، یکی از اصلی‌ترین و کاربردی ترین نرم‌افزاری بوده که هر دانشجوی عمرانی باید جهت طراحی دو بعدی و سه‌بعدی طرح‌های خود به آن مسلط باشد.

سریع ترین نرم‌افزار مدل ساز سه بعدی برای رشته عمران چه نرم افزاری است؟

نرم‌افزار MicroStation حجم بسیار کمی از رم را اشغال می‌کند و موردعلاقه آن دسته از مهندسین عمران بوده که می‌خواهند به‌سرعت مدل سازه‌ای خود را طراحی کرده و به‌صورت مستند پیش از اجرا مشاهده کنند.

مهندسین عمران از کدام نرم افزار برای آنالیز سازه استفاده میکنند؟

نرم‌افزار STAAD Pro یکی از بهترین نرم‌افزارهای سازه‌ای برای آنالیز استاتیکی، دینامیکی، P-Delta، آنالیز غیرخطی، کمانش و نیز آنالیز کابل به شمار می‌رود.