راهنمای خرید هدست واقعیت مجازی VR

یکی از فناوری‌های جذاب که توانسته سر و صدای بسیاری نیز در سراسر دنیا به پا کند، هدست واقعیت مجازی یا VR (مخفف Virtual Reality) است. هدست واقعیت مجازی اجازه می‌دهد کاربر در زمان استفاده از آن‌ها بتواند در محیطی شبیه‌سازی شده حضور یافته و امکان تعامل با دنیای اطراف خود داشته باشد.

در حال حاضر هدست‌‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی برای پلتفرم‌های مختلف عرضه شده‌اند و شرکت‌های نرم‌افزاری نیز در حال توسعه بازی و برنامه‌های مخصوص برای چنین هدست‌هایی هستند. البته تفاوتی نیز بین این دو هدست وجود دارد که به‌صورت کامل توضیح خواهیم داد. در صورتی که علاقه‌مند به دانستن بیشتر در مورد واقعیت افزوده و واقعیت مجازی شده‌اید تا انتهای مقاله همراه با کالاتیک شوید.

هدست واقعیت افزوده و واقعیت مجازی چه هستند و چه تفاوتی با هم دارند؟

با اینکه هر دو فناوری واقعیت افزوده و واقعیت مجازی در یک راستا تعریف می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی نیز بین آن‌ها وجود دارد. به‌صورت واضح‌تر اگر بخواهیم توضیح دهیم واقعیت افزوده (Augmented Reality) که به اختصار AR نیز گفته می‌شود به فناوری اشاره دارد که محتوایی غیرواقعی به دنیای واقعی افزوده خواهد شد.

درواقع در زمان استفاده از هدست واقعیت افزوده امکان تعامل با محتوایی مجازی را در دنیای واقعی خواهید داشت. به این صورت که برای مثال روی دیوار، تابلویی قرار می‌گیرد که امکان نقاشی کردن آن را با حرکات دست خواهید داشت.

در کنار هدست‌های واقعیت افزوده، هدست‌های واقعیت مجازی قرار دارند. همانطور که از نامشان مشخص است، کاربر در زمان استفاده از چنین فناوری به‌صورت کامل وارد دنیای مجازی می‌شود. درواقع تمامی محیط و سوژه‌های موجود در آن در حال پردازش توسط پردازنده‌های مرکزی و گرافیکی هستند و دنیای واقعی، تاثیری روی سوژه‌های دنیای مجازی ندارد. پیش از آنکه به سراغ خرید هدست واقعیت مجازی برویم و چند محصول را نیز به شما معرفی کنیم، ابتدا کمی در مورد انواع هدست صحبت خواهیم کرد.

انواع هدست VR و هدست AR

حال که کمی با هدست‌ها آشنا شدیم به سراغ پلتفرم‌های قابل دسترسی به فناوری واقعیت افزوده و واقعیت مجازی می‌رویم. در حال حاضر دسترسی به هدست‌های واقعیت افزوده کمی دشوار است که علت آن نیز در هزینه بالای ساخت و عرضه چنین محصولاتی خلاصه می‌شود؛ اما هدست‌های واقعیت مجازی اینگونه نیستند و برای پلتفرم‌های مختلف با هزینه‌های بسیار کم عرضه شده‌اند.

در حال حاضر هدست‌های واقعیت مجازی روی پلتفرم‌های زیر قابل دسترس هستند:

• کنسول‌های خانگی
• کامپیوتر
• گوشی‌های هوشمند

البته باید در نظر بگیرید که مدل‌های مستقلی نیز به بازار عرضه شده‌اند. مدل‌های مستقل هدست واقعیت مجازی نیازی به دستگاه دیگری برای فعالیت ندارند. همین امر باعث می‌شود نسبت به مدل‌های نیازمند به دستگاه‌های دیگر از برچسب قیمت بالاتری برخوردار شوند.

درواقع مدل‌های عرضه شده برای گوشی هوشمند، کنسول خانگی یا کامپیوتر به پردازش داده‌ها نیاز دارند که بخشی یا تمام پردازش‌ها توسط دستگاه اصلی صورت می‌گیرد. البته مدل‌های ساخته شده برای گوشی‌های هوشمند از صفحه‌نمایش آن‌ها برای نمایش محتوا نیز استفاده می‌کنند. با این حال، مدل‌هایی از هدست VR به بازار عرضه شده که گران قیمت‌تر از برخی از مدل‌های مستقل هستند؛ برای مثال می‌توان به هدست ولو ایندکس اشاره کرد که یکی از بهترین و گران‌ترین هدست‌های بازار محسوب می‌شود.

با این حساب می‌توان انواع هدست واقعیت مجازی را بر اساس نوع اتصالشان در سه دسته قرار داد:

هدست واقعیت مجازی سیمی: این مدل از هدست‌ها برای اتصال به دستگاه اصلی (کامپیوتر، لپ تاپ یا کنسول خانگی) به کابل نیاز دارند. اتصال با کابل نیز باعث می‌شود که محدودیت در استفاده از هدست داشته باشید. درواقع باید نزدیک به دستگاه اصلی باشید و میزان دور شدن و آزادی عملتان نیز به طول کابل‌ها بستگی دارد.

هدست واقعیت مجازی بی‌سیم: مدل‌های بی‌سیم، راهکاری برای رهایی از کابل‌ها هستند، اما محدودیت‌های خاص خود را دارند. درواقع پردازش اطلاعات همچنان چالش برانگیز است. فرقی نمی‌کند پردازش توسط هدست صورت گیرد یا ارتباطات به‌صورت بی‌سیم باشد، قیمت چنین محصولاتی به مراتب بیشتر از مدل‌های باسیم خواهد بود.

هدست واقعیت مجازی گوشی موبایل: به دسته‌ای از هدست‌ها می‌رسیم که مخصوص گوشی‌های هوشمند هستند. این هدست‌ها جایگاهی دارند که تلفن همراه در درون آن قرار گیرد. اصولا هدست‌های مدنظر فاقد صفحه‌نمایش هستند و از صفحه‌نمایش گوشی هوشمند استفاده می‌کنند.

اجزای تشکیل‌دهنده هدست واقعیت مجازی

در این بخش از مقاله خرید هدست واقعیت مجازی به سراغ اجزای تشکیل‌دهنده هدست می‌رویم. اصولا یک هدست VR می‌تواند از اجزای مختلفی تشکیل یابد که شامل مجموعه‌ای گسترده از حسگرها و لوازم جانبی می‌شود. از میان این اجزا می‌توان به صفحه‌نمایش، بلندگوهای استریو و دسته‌های حرکتی اشاره کرد که اکثر هدست‌های واقعیت مجازی دارای چنین بخش‌هایی هستند. در ادامه به‌صورت واضح‌تر به بخش‌های مختلف اشاره می‌کنیم.

مجموعه‌ای از حسگرها: هدست واقعیت مجازی برای فعالیت به حسگرهای مختلفی وابسته است؛ برای مثال به حسگرهای حرکتی نیاز دارد تا جایگاه کاربر در دنیای واقعیت مجازی را مشخص سازد و هرگونه حرکت به اطراف را ثبت کند. درواقع کافی است که سرتان را بچرخانید تا محتوای مدنظر با توجه به میدان دیدتان تغییر یابد یا شروع به راه رفتن کنید تا جایگاهتان در دنیای واقعیت مجازی نیز تغییر کند. ژیروسکوپ، شتاب‌سنج و ده‌ها حسگر دیگر باعث می‌شوند که درنتیجه بخشی به نام 6DoF تشکیل شود؛ بخشی که درواقع حرکت کاربر در شش جهت مختلف را ثبت و به پردازشگر منتقل می‌کند.

در تصویر بالا می‌توانید تفاوت دو هدست 3DoF و 6DoF را مشاهده کنید. همانطور که در تصویر قابل رویت است، هدست‌های شش‌جهته می‌توانند جهات بیشتری از تحرک کاربر را ثبت کرده و به پردازنده منتقل کنند.

لنز و صفحه‌نمایش‌ها: هر هدستی به یک یا دو صفحه‌نمایش مجهز شده تا محتوای واقعیت مجازی را به کاربران نمایش دهد. البته برخی مدل‌های مخصوص گوشی‌های هوشمند از صفحه‌نمایش مجزا برخوردار نیستند و درواقع از صفحه‌نمایش گوشی هوشمند را استفاده می‌کنند. برخی از هدست‌ها نیز دارای دو لنز هستند؛ به این صورت که لنزها مقابل صفحه‌نمایش قرار می‌گیرند تا حالت سه بعدی به تصاویر در حال نمایش بدهند.

بلندگوهایی با ویژگی صدای فراگیر: برای واقعی‌تر شدن حس تجربه دنیای مجازی، صدا یکی از مهم‌ترین نقش‌ها را ایفا می‌کند. به همین علت، شرکت‌های سازنده به سراغ استفاده از بلندگوهای چندکاناله با ویژگی صدای فراگیر در هدست‌های بالارده و حتی میان‌رده می‌روند. چنین فناوری باعث می‌شود کاربر ارتباط بهتری با محیط دنیای واقعیت مجازی برقرار کند.

کنترلرها: برخلاف هدست‌های مخصوص گوشی هوشمند که بیشتر برای تماشای محتوا با حداقل میزان برقراری ارتباط با محیط ساخته شده‌اند، هدست‌های حرفه‌ای‌تر دارای کنترلرهایی هستند که حسگرهایی مانند حسگرهای حرکتی دارند. به لطف چنین حسگرهایی، کاربر می‌تواند تعامل بهتری با محیط دنیای مجازی داشته باشد؛ برای مثال سلاحی را به دست گرفته و به کمک آن با دشمنان بجنگد. کنترلرها با طراحی مختلفی تاکنون معرفی شده‌اند که برخی شبیه به تفنگ هستند و برخی نیز شباهت بسیاری به ریموت کنترل تلویزیون‌های خانگی، البته با کمی تغییرات ظاهری دارند.

در زمان خرید هدست واقعیت مجازی چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟

وضوح تصویر بر حسب چشم (Resolution Per Eye): در زمان انتخاب هدستی مناسب باید به نکات بسیاری توجه کنید که یکی از آن‌ها وضوح تصویر بر حسب چشم یا RPE است. منظور از رزولوشن بر حسب چشم به وضوح تصویری اشاره می‌شود که صفحه‌نمایش هدست بتواند در مقابل چشمان کاربر به نمایش بگذارد. درواقع ارقام وضوح تصویر مشخص می‌سازند که کاربر قادر به تماشای جزئیات بالایی از محتوای در حال نمایش خواهد بود یا خیر.

پیکسل بر اساس درجه (Pixels Per Degree): در کنار رزولوشن بر حسب چشم، معیار دیگری نیز برای سنجش کیفیت صفحه‌نمایش هدست واقعیت مجازی وجود دارد. پیکسل بر اساس درجه به تعداد پیکسل‌هایی اشاره دارد که در هر درجه، کاربر می‌تواند تماشا کند. هرچه میزان پیکسل بر اساس درجه بالاتر باشد، صفحه‌نمایش از تراکم پیکسلی بالاتری برخوردار است که تاثیر مستقیمی در کیفیت محتوای در حال نمایش دارد.

میدان دید (Field of View): میدان دید به محوطه‌ای اشاره دارد که می‌توانید از دنیای واقعیت مجازی به‌صورت لحظه‌ای تماشا کنید. میدان دید بر حسب درجه نمایش داده می‌شود؛ هرچه رقم آن بالاتر باشد یعنی فضای بیشتری از محیط را در لحظه مشاهده خواهید کرد. در حال حاضر اکثر هدست‌های واقعیت مجازی با کیفیت در بازار از میدان دید بین 100 تا 110 درجه برخوردار هستند. چنین میدان دیدی دقیقا برابر با میدان دید یکی از چشمان انسان است. میدان دید هر دو چشم انسان بین 200 تا 220 درجه است.

نرخ نوسازی (Refresh Rate): نرخ نوسازی به زمانی می‌گویند که صفحه‌نمایش در ثانیه، تصویر را تازه‌سازی یا Refresh می‌کند. نرخ نوسازی صفحه‌نمایش باید با رندرینگ دستگاه که بر اساس فریم بر ثانیه یا FPS سنجیده می‌شود، یکسان باشد. در مجموع هرچه نرخ نوسازی بالاتر باشد، کاربر می‌تواند تصویری نرم و روان‌تر را مشاهده کند. البته ارائه محتوا با فریم ریت بالا به سخت‌افزار دستگاه نیز بستگی دارد و برخورداری هدست از نرخ نوسازی بالا به تنهایی کافی نیست.

نوع پنل صفحه‌نمایش: در حال حاضر سه نوع پنل برای صفحه‌نمایش هدست‌های واقعیت مجازی استفاده می‌شود که عبارت هستند از OLED ،LCD و AMOLED. در میان سه پنل بهتر است به سراغ هدست‌هایی با پنل OLED یا AMOLED بروید؛ زیرا قادر به ارائه محتوایی با رنگ‌های نزدیک به واقعیت هستند. این پنل‌ها می‌توانند رنگ‌های تیره عمیق‌تری را نیز ارائه دهند.

هدست واقعیت مجازی پرچمدار و بالارده

حال که کمی با هدست‌های واقعیت مجازی آشنا شدید به سراغ معرفی مدل‌های مختلف هدست‌های بالارده و پرچمدار موجود در بازار می‌رویم.

هدست آکیولس کوئست 2 (Oculus Quest 2)

هدست آکیولس کوئست 2 از آخرین محصولاتی است که چندی پیش فیسبوک به بازار عرضه کرد. امکانات گسترده در کنار آرشیوی بزرگ از بازی‌ها و برنامه‌های سرگرم‌کننده باعث می‌شود هدست کوئست 2 از ارزش خرید بالایی برخوردار شود. این هدست نیازمند به اتصال به دستگاه دیگری برای اجرای برنامه‌ها نیست؛‌ بلکه می‌تواند به‌صورت مستقل کار کند. صفحه‌نمایش آکیولس کوئست 2 می‌تواند نرخ نوسازی 120 هرتزی را ارائه دهد که یکی دیگر از نکات مثبت محصول فیسبوک محسوب می‌شود.

5 بازی و برنامه که باید با آکیولس کوئست 2 تجربه کنید

Chronos: بازی در سبک نقش آفرینی که گرافیک زیبایی نیز ارائه می‌دهد و از بهترین بازی‌های کوئست 2 محسوب می‌شود.

Minecraft VR: کمتر کسی است که بازی ماینکرفت را نشناسد و آن را تجربه نکرده باشد. این بار می‌توانید در واقعیت مجازی، ماینکرفت را تجربه کنید.

Apollo 11 VR Experience: برنامه‌ای جذاب که اجازه می‌دهد ماموریت سفر به ماه را تجربه کنید.

The Climb: بازی که اجازه می‌دهد تجربه کوه‌نوردی، البته به‌صورت واقعیت مجازی داشته باشید.

Jaunt VR: مجموعه‌ای سرگرم‌کننده از بازی‌های جذاب که تجربه جالبی از واقعیت مجازی را ارائه می‌دهند.

هدست پلی استیشن وی آر (PlayStation VR)

در حال حاضر تنها هدست واقعیت مجازی حرفه‌ای که برای کنسول‌های خانگی عرضه شده، هدست واقعیت مجازی پلی استیشن VR نام دارد. این هدست توسط سونی و برای کنسول‌های پلی استیشن 4 و پلی استیشن 4 پرو عرضه شد؛ اما امکان استفاده از آن در پلی استیشن 5 نیز وجود دارد. باید گفت هدست وی آر از آرشیو بزرگی از بازی‌های جذاب برخوردار است و موفقیت نسبی آن باعث شده تا سونی به فکر ساخت نسل بعدی آن نیز باشد.

5 بازی که باید با هدست پلی استیشن VR تجربه کنید

Batman Arkham VR: بازی جذاب که شما را در نقش بتمن از محبوب‌ترین ابرقهرمانان دنیای DC قرار می‌دهد.

Job Simulator: با این بازی می‌توانید تجربه‌ای جذاب از مشاغل مختلف داشته باشید.

PlayStation VR Worlds: در مورد مجموعه‌ای از بازی‌های جذاب صحبت می‌کنیم که می‌توانند ساعت‌ها شما را سرگرم کنند.

Driveclub VR: در صورتی که علاقه‌مند به تجربه مسابقات اتومبیل‌رانی هستید، بازی Driveclub VR را از دست ندهید.

Thumper: بازی جذاب که ترکیبی از اتومبیل‌رانی و اکشن نفسگیر است.

هدست ولو ایندکس (Valve Index)

از بهترین هدست واقعیت مجازی موجود در بازار می‌توان به هدست ولو ایندکس اشاره کرد؛ هدستی که توسط ولو، مالک پلتفرم استیم ساخته شده و امکانات جالبی نیز به همراه دارد. از ویژگی‌های مثبت این هدست شامل دقت بالای کنترلرها، کیفیت بالای صفحه‌نمایش و کیفیت ساخت بدنه اشاره کرد. البته ایراداتی نیز دارد؛ برای مثال کمی سنگین است. همین امر باعث می‌شود کار با هدست کمی دشوار شود.

5 بازی که باید با هدست ولو ایندکس تجربه کنید

Half-Life: Alyx: یکی از بهترین بازی‌های ایندکس که اگر هدست را خریداری کردید، حتما باید تجربه کنید.

Skyrim VR: در صورتی که طرفدار سبک اکشن نقش آفرینی باشید، حتما با سری الدر اسکرول آشنا خواهید بود. بازی Skyrim VR قرار است شما را به دنیای الدر اسکرول ببرد، البته این بار به‌صورت واقعیت مجازی با دشمنان خواهید جنگید.

No Man’s Sky VR: یکی از جذاب‌ترین بازی‌های ایندکس که اجازه می‌دهد با سفینه خود به سیاره‌های مختلف سفر کنید.

Population: One: اگر از علاقه‌مندان به سبک بتل رویال هستید، حتما از تجربه بازی Population: One لذت خواهید برد.

Hellblade: Senua’s Sacrifice VR Edition: یکی از بهترین بازی‌های واقعیت مجازی که گرافیک خیره‌کننده در کنار داستانی جذاب را در اختیارتان قرار می‌دهد.

سخن آخر؛ خرید هدست واقعیت مجازی کار درستی است یا خیر؟

شاید اگر می‌خواستیم 4 یا 5 سال پیش به چنین پرسشی پاسخ دهیم، گزینه خیر را انتخاب می‌کردیم؛ اما در شرایط فعلی، خرید هدست واقعیت مجازی اقدام درستی است. درواقع با گذر زمان برای پلتفرم واقعیت مجازی، محتوای بسیاری تولید شده و حتی شرکت‌هایی به‌صورت تخصصی روی ساخت نرم‌افزار و بازی برای پلتفرم واقعیت مجازی کار می‌کنند.

امیدواریم در انتخاب هدست واقعیت مجازی مناسب به شما عزیزان کمک کرده باشیم. فرقی نمی‌کند برای کدام پلتفرم به دنبال هدست VR باشید؛ شما می‌توانید با هدست واقعیت مجازی از تجربه‌ای جذاب برخوردار شوید. با این حساب، مدل دلخواهتان را انتخاب کرده و سپس برای تجربه دنیای جدیدی از اتفاقات جذاب آماده شوید.

پرسش‌های متداول

آیا پلی استیشن VR هدست مستقل است؟

خیر؛ شما بعد از خرید هدست پلی استیشن VR باید آن را به کنسول یا کامپیوتر متصل کرده و استفاده کنید.

آیا هدست آکیولس کوئست 2 به کامپیوتر نیاز دارد؟

خیر؛ آکیولس کوئست 2 هدست واقعیت مجازی مستقل و یک‌پارچه است و نیازی به دستگاه دیگر برای اجرای بازی‌ها و برنامه‌ ندارید.