هرآنچه باید در مورد گاموت رنگی بدانید

در مقاله‌ای که پیش رویتان قرار دارد، می‌خواهیم به توضیح گاموت رنگی (Color Gamut) بپردازیم و اطلاعات جالبی را در رابطه با پهنه یا طیف رنگی در اختیارتان قرار دهیم؛ پس اگر به دنبال یافتن پاسخی برای پرسش «گاموت رنگی چیست؟» هستید تا انتهای مقاله با ما همراه شوید.

به احتمال فراوان تاکنون تجربه خرید محصولات مختلفی مانند مانیتور، تلویزیون، گوشی هوشمند، تبلت یا حتی پرینتر را داشته‌اید. هریک از این محصولات دارای مشخصات‌فنی و سخت‌افزاری مخصوص به خود هستند، اما برخی از این مشخصات را در کالاهای ذکر شده مشاهده می‌کنید. این مشخصات شامل مواردی ازجمله گاموت رنگی می‌شوند، اما سوال اصلی این است که گاموت رنگی چیست و چه تاثیری روی محتوای در حال نمایش تلویزیون و مانیتور یا کیفیت چاپ پرینتر دارد؟

گاموت رنگی چیست؟

گاموت رنگی (Color Gamut) یا محدوده رنگی که البته برخی به آن پهنه رنگی نیز می‌گویند دقیقا به رنگ‌هایی اشاره می‌کند که یک دستگاه مانند تلویزیون یا مانیتور بتواند تولید کرده و نمایش دهد. درواقع هر کدام از طیف‌های رنگی شامل میلیاردها رنگ می‌شوند، اما دستگاه‌هایی مانند صفحه نمایش گوشی یا حتی پرینترهای رنگی تنها قادر هستند تعداد مشخصی از این رنگ‌ها را ایجاد کنند.

در حقیقت گاموت رنگی یکی از مولفه‌های افزایش یا کاهش کیفیت محتوای در حال نمایش یا چاپ شده است؛ به این صورت که هرچه دستگاه بتواند محدوده گسترده‌تری از رنگ‌ها را پوشش دهد، طبیعتا محتوای خروجی نیز از کیفیت بهتری بهره می‌برد. البته همانطور که اشاره کردیم گاموت رنگی تنها مولفه برای سنجش کیفیت نیست، اما تاثیر فراوانی روی کیفیت دارد.

اگر دستگاهی نتواند رنگی را ایجاد کند در چنین شرایطی گفته می‌شود که رنگ مدنظر خارج از محدوده رنگی یا گاموت دستگاه است؛ برای مثال رنگ قرمز یکی از سه رنگ موجود در RGB (طیف رنگ‌های قرمز، سبز و آبی) است و اصولا هر دستگاهی آن را به راحتی ایجاد می‌کند، اما رنگ‌هایی که شامل محدوده رنگی CMYK (فیروزه‌ای، ارغوانی، زرد و مشکی) می‌شوند ممکن است در هر دستگاهی قابل ایجاد نباشند و به‌صورت واضح‌تر، دستگاه نتواند آن رنگ را نمایش داده یا چاپ کند.

برای درک بهتر خارج از محدوده رنگی نیز می‌توان به توضیحات بالا اشاره کرد. رنگ قرمز شامل محدوده رنگی RGB می‌شود، اما شامل محدوده رنگی CMYK نیست. با این حساب، رنگ قرمز خارج از محدوده CMYK محسوب می‌شود. آنچه باعث جذابیت بیشتر گاموت رنگی می‌شود محدودیت چشمان انسان است. درواقع چشم انسان نمی‌تواند برخی از رنگ‌ها را تشخیص دهد.

محدودیت‌های چشم انسان سبب شده تا تئوری‌های مختلفی شکل گیرد. یکی از همین تئوری‌ها نیز در مورد تعداد رنگ‌هایی است که چشم انسان می‌تواند مشاهده کند. متد و روش اصلی که گاموت رنگی مناسب برای دید انسان را تعریف می‌کند تحت نمودار CIE xy تعریف شده است.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید رنگ‌های قابل مشاهده توسط چشمان انسان، روی نمودار بالا ترسیم شده‌اند و طیف‌های رنگی تعریف شده مانند DCI-P3 نیز مشخص هستند. در این نمودار شما حتی می‌توانید طیف‌های رنگی تعریف شده را با یکدیگر مقایسه کنید.

گاموت رنگی عریض یا Wide Color Gamut چیست؟

گاموت رنگی عریض یا Wide Color Gamut یک اصطلاح است و به دستگاه‌هایی اشاره دارد که بتوانند محدوده رنگی فراتر از sRGB (طیف رنگ‌های استاندارد محدوده قرمز، سبز و آبی) را نمایش دهد. آنچه اشاره کردیم در میان محصولات جدیدتر در حال گستردش است. درواقع بسیاری از محصولات در بازار هستند که یکی از مزیت‌های آن‌ها نسبت به کالاهای دیگر در برخورداری از گاموت رنگی وسیع‌تر خلاصه می‌شود.

هرچه یک دستگاه از محدوده رنگ‌های وسیع‌تری پشتیبانی کند نتیجه محتوای در حال نمایش به این صورت خواهد بود که تصاویر به واقعیت نزدیک‌تر هستند و دستگاه از دقت رنگ بالاتری بهره می‌برد. تمامی موارد باعث خواهند شد مانیتوری با ویژگی گاموت رنگی عریض نسبت به مانیتوری با گاموت رنگی معمولی بتواند تصاویر شفاف‌تری را به نمایش بگذارد.

تفاوت فضای رنگی، گاموت رنگی و پروفایل رنگی چیست؟

در تعریف تئوری‌های مدرن‌تر پیرامون رنگ‌ها شاید مفهوم فضای رنگی و گاموت رنگی با یکدیگر به اشتباه گرفته شود. این موضوع در حالی است که هر یک از تعریف جداگانه‌ای برخوردار هستند و نباید آن‌ها را شبیه به یکدیگر دانست. فضای رنگی به محدوده‌ای خاص از رنگ‌ها اشاره دارد که زیرمجموعه‌ای از مدل رنگی را شامل می‌شوند؛ اما گاموت رنگی به محدوده‌ای از رنگ‌ها اشاره دارد که یک دستگاه می‌تواند از آن پشتیبانی کرده و رنگ‌های موجود در گاموت رنگی را نمایش دهد.

با این حساب می‌توان گفت گاموت رنگی، مجموعه‌ای خاص از رنگ‌ها هستند که زیرمجموعه‌ای از یک فضای رنگی می‌شوند. فرض کنید دستگاه شما بتواند از یک یا چند فضای رنگی پشتیبانی کند. باید این موضوع را در نظر داشته باشید که گاموت رنگی دستگاه ممکن است تنها بخشی از فضای رنگی مدنظر را پوشش دهد. به همین علت است که می‌گویند صفحه نمایش گوشی، تلویزیون یا هر دستگاه دیگری برای مثال 90 درصد از فضای رنگی DCI-P3 را پوشش می‌دهد.

پروفایل رنگی نیز یکی دیگر از اصطلاحات مرتبط با رنگ‌هاست. پروفایل رنگی به روشی استاندارد برای نمایش رنگ‌ها در دستگاه‌های مختلف اشاره می‌کند و به دو دسته نیز تقسیم می‌شود. بخش اول شامل منبع یا ورودی (Input) و بخش دوم نیز شامل مقصد یا خروجی (Output) می‌شود. پروفایل رنگی کمک می‌کند که اگر فضای رنگ دستگاه منبع با دستگاه مقصد متفاوت بود، رنگ‌های در حال نمایش در دستگاه مقصد تا حد ممکن به رنگ‌های موجود در دستگاه منبع نزدیک‌تر باشند.

چرا گاموت رنگی مهم است؟

همانطور که کمی پیش‌تر به این موضوع اشاره کردیم کالر گاموت یا پهنه رنگی مشخص می‌سازد تصاویر از چه کیفیتی می‌توانند برخوردار باشند. هرچه کالر گاموت وسیع‌تر باشد و از رنگ‌های بیشتری پشتیبانی کند تصاویر در حال نمایش از رنگ‌هایی نزدیک به واقعیت برخوردار خواهند بود. درواقع کالر گاموت یکی از مولفه‌های مهمی است که باعث نمایش تصاویری شفاف و با دقت رنگ بالا می‌شود.

پرسش‌های متداول

گاموت رنگی چیست؟

گاموت رنگی به محدوده‌ای از رنگ‌ها اشاره دارد که قادر به تشخیص توسط انسان هستند و توسط دستگاه به نمایش گذاشته می‌شوند.

هرچه گاموت رنگی بیشتر باشد چه رخ می‌دهد؟

هر چقدر دستگاه از گاموت رنگی بالاتری پشتیبانی کند یعنی رنگ‌های بیشتری را پوشش می‌دهد و می‌تواند تصاویری با دقت رنگ بالا و نزدیک به واقعیت نمایش دهد.

کدام طیف رنگی برای تجربه بهتر از بازی‌ها مناسب‌تر است؟

اصولا طیف رنگی sRGB رنگ‌هایی را پوشش می‌دهد که گیمرها برای لذت بردن از محتوای بصری به آن نیاز دارند.